Yeni sayfanın içeriği
| İŞSİZLİK ORANI YÜZDE 9,9 |
|
 ANKARA - Türkiye'de işsizlik oranı 2007 yılında da yine yüzde 9,9 oldu. İşsizlik oranı, 2006 yılında yüzde 9,9 olmuştu.
Türkiye İstatistik Kurumunun (TÜİK) Hanehalkı İşgücü Anketinin ''2007 yılı'' sonuçlarına göre, geçen yıl işgücüne katılım oranı ise yüzde 47,8 olarak hesaplandı.
İşsizlik oranı kentlerde yüzde 11,9, kırsal kesimde yüzde 6,9 olarak belirlendi.
2 MİLYON 333 BİN KİŞİ İŞSİZ
Türkiye'de işsiz sayısı geçen yıl 2 milyon 333 bin kişi oldu. İşsiz sayısı 2007'de bir önceki yıla göre 38 bin kişi arttı. Bu dönemde istihdam edilenlerin sayısı da 2006 yılına kıyasla 235 bin kişi artarak 21 milyon 189 bin kişiye ulaştı.
2007 yılında Türkiye'de kurumsal olmayan sivil nüfus, 2006 yılına göre 764 bin kişi artarak, 68 milyon 897 bin kişiye, kurumsal olmayan çalışma çağındaki nüfus da 730 bin kişi artarak, 49 milyon 215 bin kişiye çıktı.
2007 yılında, tarım sektöründe çalışan sayısı 112 bin kişi azaldı, tarım dışı sektörlerde çalışan sayısı ise 347 bin kişi arttı. Söz konusu yılda, istihdam edilenlerin yüzde 26,4'ü tarım, yüzde 19,8'i sanayi, yüzde 5,8'i inşaat, yüzde 48'i ise hizmetler sektöründe yer aldı.
Bir önceki yıla göre 2007 yılında tarım sektöründe istihdamın payı 0,9 puan azaldı, sanayi sektörüyle inşaat sektörünün payları 0,1 puan, hizmetler sektörünün payı da 0,7 puan arttı.
|
 |
 ZORLU: BUNDAN SONRAKİ İHALELERE DE KATILACAĞIZ |
Zorlu Holding Yönetim Kurulu Başkanı Ahmet Nazif Zorlu, hem enerji dağıtımında hem de enerji üretiminde bundan sonraki ihalelere katılacaklarını söyledi.
06.03.2008 - 20:39:00  |
|
| BOYNER: ALIŞVERİŞ MERKEZLERİNİN SAYISININ ÇOK AZ |
Boyner Holding Murahhas Üyesi Cem Boyner, Türkiye'de alışveriş merkezlerinin sayısının çok az olduğunu belirterek, ''Daha çok alışveriş merkezi açılması gerektiği kanaatindeyim'' dedi.
06.03.2008 - 18:56:00 |
|
| GAP İNŞAAT'TAN TÜRKMENİSTAN'DA ULUSLARARASI PROJE |
Türk Çalık Şirketler Grubu'na mensup GAP İnşaat şirketince Türkmenistan'ın başkenti Aşkabat'ta inşa ettiği Birleşik Arap Emirlikleri (BAE) Büyükelçilik Kompleksi, resmi bir törenle hizmete açıldı.
06.03.2008 - 18:07:00 |
Forbes 'en zenginler' listesini açıkladı
| 6 Mart, 2008 09:21:00 (TSİ) |
|
ABD finans çevrelerinin dergisi ''Forbes Magazine'', dünya milyarderler listesinin 22'ncisini, düzenlenen basın toplantısıyla açıkladı.
Forbes Magazine Genel Yayın Yönetmeni ve Başkanı Steve Forbes, derginin merkezinde düzenlenen basın toplantısında, bu yıl listeye ilk kez 1000'den fazla milyarderin girdiğini ve sayının 1125'e yükseldiğini söyledi.
Forbes, milyarderler listesinin 13 yıldır ilk sırasında bulunan Microsoft firmasının kurucusu ABD'li Bill Gates'in yerini bu yıl ilk kez ABD'li yatırımcı Warren Buffet'in aldığını söyledi. Listeye göre Buffet'in serveti 62 milyar dolar olarak tahmin edilirken, Bill Gates'in servetinin 58 milyar dolarda kaldığı belirtildi.
Forbes dergisinin 24 Mart 2008 tarihli sayısında yayınlanacak listesine göre dünyanın en zengin ilk 10 ismi ise şöyle:
1- Warren Buffet (62 milyar dolar)
2- Meksikalı işadamı Carlos Slim Helu (60 milyar dolar)
3- Bill Gates (58 milyar dolar)
4- Hintli işadamı Lakshmi Mittal (45 milyar dolar)
5- Hintli işadamı Mukesh Ambani (43 milyar dolar)
6- Hintli işadamı Anıl Ambani (42 milyar dolar)
7- IKEA'nın sahibi İsveçli işadamı Ingvar Kamprad (31 milyar dolar)
8- Hintli işadamı K.P. Singh (30 milyar dolar)
9- Rus işadamı Oleg Deripaska (28 milyar dolar)
10- Alman işadamı Karl Albrecht (27 milyar dolar)
Karamehmet, Türkiye'nin en zengini
Forbes, basın toplantısında, listeye bu yıl Türkiye'den 13 yeni ismin girdiğini ve sayının 35'e yükseldiğini kaydetti.
Listeye göre 247'ci sırada Mehmet Emin Karamehmet geliyor ve onu şu 35 isim izliyor:
247- Mehmet Emin Karamehmet (4.3 milyar dolar)
256- Şarık Tara (4.1 milyar dolar)
260- Hüsnü Özyeğin (4 milyar dolar)
524- Semahat Arsel (2.3 milyar dolar)
524- Ahmet Nazif Zorlu (2.3 milyar dolar)
573- Rahmi Koç (2.1 milyar dolar)
573- Ferit Şahenk (2.1 milyar dolar)
605- Aydın Doğan (2 milyar dolar)
605- Suna Kıraç (2 milyar dolar)
652- Tuncay Özilhan (1.9 milyar dolar)
652- Mehmet Sinan Tara (1.9 milyar dolar)
677- Filiz Şahenk (1.8 milyar dolar)
677- Kamil Yazıcı (1.8 milyar dolar)
707- Erman Ilıcak (1.7 milyar dolar)
707- Faruk Yalçın (1.7 milyar dolar)
Listeye giren diğer isimler de sırayla şöyle:
Murat Vargı, Ahmet Çalık, Murat Ülker, Ali İbrahim Ağaoğlu, Bülent Eczacıbaşı, Faruk Eczacıbaşı, Mübariz Gürbanoğlu, Olgun Zorlu, Hasan Çolakoğlu, Ahsen Özokur, Şevket Sabancı, Turgay Ciner, Serra Sabancı, Hanzade Doğan Boyner, Begümhan Doğan Faralyalı, Vuslat Doğan Sabancı, Sema Işıl Doğan, Arzuhan Doğan Yalçındağ, Yalçın Sabancı ve Deniz Şahenk.
Geçen yıl Forbes listesinde bulunan ancak bu yıl listede olamayan isimler ise Erol Sabancı, Asım Kibar ve Ömer Sabancı.
Derginin editörlerinden Luisa Kroll, listede zengin Türk ailelerinin giderek daha fazla oranda aile bireylerini listeye dahil ederek bu konuda başarılı olduklarının görüldüğünü söyledi.
Toplam servetleri 4.4 trilyon
Forbes Magazine, dünyanın milyarderleri listesinde yer alan 1125 milyarderin toplam servetinin 4.4 trilyon dolar olduğunu açıklandı.
Milyarderlerin "ortalama servetinin" geçen yıla göre 250 milyon dolar artışla 3.9 milyar dolara çıktığı belirtildi.
Ayrıca, listedeki milyarderlerin üçte ikisinin servetlerini miras yoluyla değil, kendilerinin elde ettiği kaydedildi.
En çok milyarder ABD'de
Listeye göre ABD, 469 milyarderle 1125 kişilik listede 1'inci sırada bulunuyor. ABD'yi ise bu yıl Almanya'yı geçerek 87 milyarderle 2'nci sıraya yerleşen Rusya izliyor. Rusya'nın başkenti Moskova da bu yıl New York'u geride bırakarak dünyada en çok milyarderin yaşadığı şehir olarak ilk sıraya yerleşti.
Bölgesel dağılıma göre en çok milyarder ABD'de yaşarken, listedeki 298 milyarder Avrupa'da, 211'i Asya-Pasifik bölgesinde, 84'ü Ortadoğu ve Afrika bölgesinde (Türkiye bu bölge içinde), 63'ü de (ABD hariç) Kuzey ve Güney Amerika'da bulunuyor.
Listeye yeni eklenen milyarderlerin yüzde 70'i ABD, Rusya, Hindistan ve Çin'de yaşıyor. Bu sene listeye ilk kez Afrika doğumlu siyah üç milyarderin eklendi.
Bu arada, Amerikalı 469 milyarderin servetlerinin toplamı 1.6 trilyon dolarken ABD dışında yaşayan 656 milyarderin servetlerinin toplamının 2.8 trilyon dolara ulaştığı görüldü.
Genç milyarderler sayısında büyük artış
Listedeki 50 milyarderin 40 yaşın altında olduğu ve bu 50 milyarderin 25'inin listeye yeni eklendikleri, dünyanın en genç milyarderinin ise 1.5 milyar dolarlık servetiyle Facebook'un yaratıcısı 23 yaşındaki Mark Zuckerberg olduğu belirtiliyor.
Zuckerberg'in şimdiye kadar Forbes dergisinin listesinde yer alan, servetini kendisi elde eden en genç isim olduğu söyleniyor. Zuckerberg listede 785'inci sırada bulunuyor.
Milyarderler arasında yaş ortalamasının da 61'e düştüğü, bu düşüşte Rusya'nın (ortalama milyarder yaşı 46) ve Çin'in (ortalama 48) büyük rolü olduğu belirtiliyor.
Kadınlar
99 kadın milyarderin bulunduğu listede bu kadınların ancak yüzde10.1'inin servetlerini kendilerinin elde ettiği ve Çin'in en zengin kişisinin ise babası yoluyla 7.4 milyar dolarlık servete konan 26 yaşındaki Yang Huiyan olduğu dikkati çekiyor.
Dünyanın en zengin kadınının ise Loreal kozmetik şirketinin kurucusunun kızı Fransız Liliane Bettencourt ve servetinin 22.9 milyar dolar olduğu sanılıyor.
Hindistan rekor kırdı
Listede ilk 10'a girenlerin Hint asıllı olduğu ve Hindistan'ın bu anlamda rekor kırdığı belirtiliyor. Listenin altı numarasında bulunan Anıl Ambani'nin bu yıl servetini 23.8 milyar dolar artırararak en fazla kazanan isim olduğu belirtilirken ilk 20'ye giren sadece dört ABD'li bulunuyor.
İki yıl önceye kadar ilk 20'ye girenlerin yarısının ABD'li olduğu belirtilirken listeye bu yıl en çok Hindistan, Çin ve Türkiye'den yeni milyarderler eklendiği görülüyor.
Borsa, yüzde 2.17 düşüşle kapandı
| 6 Mart, 2008 12:07:10 (TSİ) |
|
İstanbul Menkul Kıymetler Borsası (İMKB) Ulusal 100 Endeksi, günlük bazda yüzde 2.17 düşüşle kapandı.
Ulusal-100 Endeksi, ikinci seansta birinci seansa göre 446,55 puan azalarak 42.523,85 puandan kapandı.
İkinci seansta, hisse senetleri ortalama yüzde 1,04 değer kaybetti. Endeks ikinci seansa, 76,70 puan artarak 43.047,10 puandan başladı.
Seansın ilk yarısını 42.682,64 puandan geçen endeks, seans içinde en düşük olarak 42.334,00 puana gerilerken, en yüksek olarak 43.047,58 puana çıktı.
Birinci seanstaki 497,63 puanlık azalış dikkate alındığında, endeks günlük bazda 944,18 puan azaldı.
Hisse senetlerinin günlük ortalama değer kaybı yüzde 2,17 oldu. İkinci seans kapanışında, mali endeks 702,67 puan azalarak 59.231,53 puana, hizmetler endeksi 764,00 puan azalarak 30.626,26 puana geriledi.
Sanayi endeksi 82,03 puan artarak 34.979,94 puana yükseldi. Böylece ilk seansa göre mali grup hisseler ortalama yüzde 1,17 oranında, hizmetler grubu hisseler ortalama yüzde 2,43 oranında değer kaybetti.
Sanayi grubu hisseler ortalama yüzde 0,24 oranında değer kazandı. İkinci seansta işlem gören toplam 329 hisse senedinden 82'si değer kazandı, 193'ü değer yitirdi, 54 hisse senedinin fiyatında değişiklik olmadı.
İkinci seansta, 623 milyon 446 bin 360 YTL'lik işlem hacmi kaydedildi. Günlük işlem hacmi, 1 milyar 43 milyon 295 bin 769 YTL olarak hesaplandı.
İkinci seansta, Garanti Bankası, İş Bankası (C), Halkbank, İhlas Ev Aletleri ile Turkcell en çok işlem gören hisseler oldu.
Kapalıçarşı'da döviz...
İstanbul serbest piyasada kapanış saatlerinde doların satış fiyatı 1.2190 YTL, euro'nun satış fiyatı 1.8680 YTL oldu.
Piyasanın kapanışı itibarıyla Kapalıçarşı'da 1.2150 YTL'den alınan dolar 1.2190 YTL'den satılıyor. 1.8650 YTL'den alınan euro'nun satış fiyatı ise 1.8680 YTL oldu.
Serbest piyasada önceki kapanışta 1.2080 YTL olan dolar güne 1.2070 YTL'den, 1.8380 YTL olan euro ise 1.8440 YTL'den başlamıştı.
Birinci seans:
Endeks, dünkü 2. seans kapanışına göre 497,63 puan düşerek günün ilk yarısını 42.970,40 puandan tamamladı. Birinci seansta, hisse senetlerinin ortalama değer kaybı yüzde 1,14 oldu.
Dün 43.468,03 puandan kapanan İMKB Ulusal 100 Endeksi, ilk seansa 268,18 puan artarak 43.736,21 puandan başladı.
İlk yarıyı 43.059,18 puandan geçen endeks, en düşük 42.817,19 puana kadar gerilerken, en yüksek 43.736,21 puanı gördü.
Seans sonunda mali endeks 768,69 puan düşerek 59.934,20 puana, sanayi endeksi 338,61 puan düşerek 34.897,91 puana ve hizmetler endeksi 132,52 puan düşerek 31.390,26 puana geriledi.
Böylece, önceki kapanışa göre mali grup hisseler ortalama yüzde 1,27 oranında, sanayi grubu hisseler ortalama yüzde 0,96 ve hizmetler grubu hisseler ortalama yüzde 0,42 oranında değer yitirdi.
Birinci seansta işlem gören toplam 319 hisse senedinden 61'i değer kazandı, 192'si değer kaybetti, 66 hissenin fiyatında ise değişiklik olmadı.
Birinci seansta 419 milyon 849 bin 409 YTL'lik işlem hacmi oluştu. En çok işlem gören hisse senetleri Garanti Bankası, İş Bankası (C), Yapı ve Kredi Bankası, Akbank ve Halkbank oldu.
|
|
|
Dolar hızlı düştü, petrol ve altın rekorda
| 6 Mart, 2008 12:47:00 (TSİ) |
|
Piyasalarda sular bir türlü durulmuyor. Dolar tarihinin en düşük seviyesini gördü. Petrol ve altın fiyatları ise rekorda.
ABD ekonomisinde büyümeye dönük endişeler artarken, dolar da hızla değer kaybediyor.
Euro-dolar paritesi 1.53 seviyesini de aştı ve yeni rekorunu kırdı. Tüm dünyada dolar değer kaybederken, içeride kapanış saatlerinde dolar 1.2190 YTL oldu.
Avrupa Merkez Bankası (AMB) Başkanı
Jean-Claude Trichet'in, Euro Bölgesi'nde enflasyon risklerinin yukarı yönlü olduğunu söylemesinden sonra euronun fiyatı da 1.5370 dolara çıktı.
Euro'nun fiyatı en son 1.5339 dolardan işlem gördü.
Petrol 105 doların üzerinde
Dolar düşerken petrol ve altındaki yükseliş de durdurulamıyor. Uluslararası piyasalarda petrol fiyatları, 105 doların üzerinde seyrediyor.
ABD tipi hafif ham petrolün nisan teslimi fiyatı 105.40 dolara çıkıp rekor kırdıktan sonra şu an varili 105.22 dolardan satılıyor. Londra Brent tipi ham petrolün varil fiyatı da 60 cent artışla varili 102.24 dolardan işlem görüyor.
Brent tipi petrol bugün kısa bir süre için 102.37 dolara çıkıp rekor kırmıştı.
Petrol fiyatlarının yüksek seyretmesinde, düşük dolar kurunun yanı sıra Petrol İhraç Eden Ülkeler Örgütü'nün (OPEC) petrol üretim miktarını değiştirmemesi ve ABD'de petrol rezervlerinin düşük seyretmesi etkili oluyor.
Altın da 992 dolarla yeni rekorunu kırdı.
İstanbul Menkul Kıymetler Borsası (İMKB) Ulusal 100 Endeksi, günlük bazda yüzde 2.17 düşüşle kapandı.
Endeks ikinci seansta 446.55 puan düşerek 42 bin 523 puandan kapandı. Hisse senetleri ikinci seansta ortalama yüzde 1.04 oranında değer
yitirdi.
Kredi kuruluşu Moody's ise Türkiye'de yıl sonu için büyüme tahminini yüzde 4 olarak açıklarken, "Enflasyon inatçı ve muhtemelen yüzde 8-9 aralığında olacak" yorumunu yaptı.
Kamu alacaklarına uzlaşma yolu
| 6 Mart, 2008 13:55:00 (TSİ) |
|
Bazı hataların düzeltilmesi sonucu 1 Ocak 2004-31 Aralık 2007 arasındaki dönemlere ilişkin ilave veya ilk defa motorlu taşıtlar vergisi tahakkuk ettirilen mükelleflerden, gecikme zammı tahsil edilmeyecek.
Uygulamadan yararlanmak isteyen mükelleflerin, vergilerin asıllarını 30 Haziran 2008 tarihine kadar ödemesi gerekiyor.
Maliye Bakanlığı, Bazı Kamu Alacaklarının Uzlaşma Usulü ile Tahsili Hakkında Kanun Genel Tebliği Taslağını Başbakanlığa gönderdi.
Tebliğ Taslağı'nın konusunu, taşıtların model yılı, cinsi, motor silindir hacmi, azami toplam ağırlığı, beygir gücü, azami kalkış ağırlığı gibi unsurlarının belirlenmesinde yapılan hatalar ile istisna ve muafiyet hükümlerinin uygulanmasında yapılan hataların düzeltilmesi sonucunda 1 Ocak 2004-31 Aralık 2007 tarihleri arasındaki dönemlere ilişkin ilave veya ilk defa motorlu taşıtlar vergisi tahakkuk ettirilen mükelleflerin durumu oluşturuyor.
Tebliğ Taslağı'na göre, mükelleflerden, söz konusu vergilere hesaplanan gecikme zammı tahsil edilmeyecek.
Uygulamadan yararlanmak isteyen mükelleflerin "dava açmamış veya açtığı davalardan vazgeçmiş" olması ve "vergi asıllarını, 30 Haziran 2008 tarihine kadar ödemesi" gerekiyor.
"Ödenen gecikme zamları iade edilecek"
Kapsama giren motorlu taşıtlar vergilerini daha önce gecikme zammı ile birlikte ödeyen mükelleflerin, 30 Haziran 2008 tarihine kadar ilgili vergi dairelerine başvurmaları halinde, ödemiş oldukları gecikme zammı tutarları ret ve iade edilecek.
Süresinde tahakkuk ettirilen ancak normal vade tarihlerinde ödenmeyen motorlu taşıtlar vergisi için hesaplanan gecikme zamları ile mükellef değişikliğini gerektiren satış ve devirlere ait kayıt ve tescil işlemlerinin süresinde yapılmamasından kaynaklanan gecikme zamlarının tahsilinden vazgeçilmeyecek.
Başvurular...
Uygulamadan yararlanmak isteyen mükelleflerin 30 Haziran 2008 tarihine kadar bağlı oldukları vergi dairelerine başvurmaları gerekiyor. Uygulama kapsamına giren motorlu taşıtlar vergilerini gecikme zammı ile birlikte ödemiş olan mükellefler de gecikme zamlarının iadesine yönelik 30 Haziran 2008 tarihine kadar başvuruda bulunacak.
Mükellefler başvurular sırasında, açmış oldukları davadan azgeçtiklerini veya dava açmayacaklarını belirten birer dilekçeyi de sunacaklar.
Başvuru dilekçeleri, vergi dairelerine elden verilecek veya taahhütlü posta ile gönderilecek.
Verginin aslı 30 Haziran'a kadar ödenecek
Tebliğ taslağına göre, 1 Ocak 2004-31 Aralık 2007 tarihleri arasındaki dönemlere ilişkin olarak uygulama kapsamına giren motorlu taşıtlar vergisinin aslı, 30 Haziran 2008 tarihine kadar ödenecek.
Bunun tamamının veya bir kısmının söz konusu tarihe kadar ödenmemesi halinde ödenmeyen kısmı, bu verginin tahakkuk etmiş sayıldığı döneme ilişkin vade tarihinden itibaren hesaplanacak gecikme zammı ile birlikte mükelleften takip ve tahsil edilecek.
Hüküm, başvuruda bulunan ancak 30 Haziran 2008 tarihine kadar ödeme yapmayan mükellefler için de uygulanacak. Ayrıca, başvuruda bulunan mükelleflerin adlarına kayıt ve tescilli olan taşıtlara ait motorlu taşıtlar vergileri ödenmeden, taşıtların satış, devir, fenni muayeneleri yapılmayacak, denize veya uçuşa elverişli belgesi verilmeyecek.
Sosyal Güvenlik Reformu kabul edildi
| 6 Mart, 2008 23:35:00 (TSİ) |
|
TBMM Plan ve Bütçe Komisyonu'nda, Sosyal Sigortalar ve Genel Sağlık Sigortası'nda değişiklik öngören 76 maddelik tasarı kabul edildi. Komisyonda tartışmalara rağmen milletvekillerinin sağlıkta katkı payı ödememesini öngören madde kabul edildi.
Tasarıya göre, emekli aylıklarının hesaplanmasında kullanılan güncelleme katsayısı, her yılın aralık ayında açıklanan TÜFE ile o yılın GSYİH gelişme hızının yüzde 30'unun toplamına bir tam sayının ilave edilmesiyle bulunacak.
Aylık bağlama oranı, sigortalının malullük, yaşlılık ve ölüm sigortalarına tabi geçen toplam prim ödeme gün sayısının her 360 günü için yüzde 2 olarak uygulanacak.
Özel hastaneler, sağlık hizmeti bedelinin yüzde 20'sine kadar ilave ücret talep edebilecek.
Devlet ve vakıf hastaneleri; otelcilik, öğretim üyeleri tarafından sunulan sağlık hizmeti ile istisnai sağlık hizmetleri için fark alabilecek.
Hastaneler, fiyatlandırmaya esas olmak üzere sınıflandırabilecek.
Çalışanlardan alınacak genel sağlık sigortası primlerine kademe getirilecek. Aile içindeki gelirin kişi başına düşen aylık tutarı, brüt asgari ücretin üçte birinden az olanların genel sağlık sigortası primleri, devlet tarafından ödenecek.
Sigortalıların gelir, aylık ve ödenekleri, prim ve nafaka borçları dışında haczedilemeyecek.
Yeşil kart kaldırılıyor
Hiçbir sosyal güvenlik güvencesi olmayan kişilere verilen yeşil kart, kanunun yürürlüğe girdiği tarihten 2 yıl sonra kaldırılacak.
İşverenler, çalışanların maaş, ikramiye ve bu nitelikteki ödemelerini özel olarak açılan bankaya yatıracak.
İşçi sendikaları ve konfederasyonları ile sendika şubelerinin başkanlığına ve yönetim kurullarına seçilenler, bir veya birden fazla işveren tarafından çalıştırılan film, tiyatro, sahne, gösteri ses ve saz sanatçıları, düşünür ve yazarlar, hayat kadınları, jokey ve antrenörleri de sigortalı sayılacak.
Kanunun yürürlüğe girdiği tarihten sonra ilk defa devlet memuru olanlar, genel sağlık sigortası kapsamına alınacak. Köy muhtarları ise tarım sigortalısı sayılacak, tarımsal faaliyette bulunanlar gibi sigorta primi ödeyecek.
Ücretle ve sürekli olarak çalışanlar hariç ev hizmetlerinde çalışanlar sigorta kapsamı dışında tutulacak.
Türkiye ile sosyal güvenlik sözleşmesi olmayan ülkelerde işverenler tarafından çalıştırılmak üzere götürülen Türk işçileri, kısa vadeli sigorta kolları ile genel sağlık sigortası hükümlerine tabi tutulacak.
Bu kişiler, uzun vadeli sigorta kollarına tabi olmak istemeleri halinde, haklarında isteğe bağlı sigorta hükümleri uygulanabilecek.
Bu kapsamda isteğe bağlı sigorta hükümlerinden yararlananlardan ayrıca genel sağlık sigortalı primi alınmayacak.
Emzirme ödeneği
Hastalık ve analık sigortasından sigortalıya, hastalık veya analık hallerine bağlı olarak ortaya çıkan iş görememezlik süresince, günlük iş görememezlik ödeneği verilecek.
Emzirme ödeneğinden sigortalı kadın, sigortalı erkeğin çalışmayan eşi ile BAĞ-KUR'lular da yararlanacak.
Bu kişilere, çocuğun yaşaması şartıyla doğum tarihinde geçerli olan asgari ücretin 3'te biri tutarında (202 YTL) emzirme ödeneği verilecek.
Emzirme ödeneğinden yararlanmak için doğumdan önceki bir yıl içinde en az 120 gün kısa vadeli sigorta kolları primi bildirilmiş olma şartı aranacak.
Genel sağlık sigortası primi dahil, prim ve prime ilişkin her türlü borcunu ödemeyen BAĞ-KUR'lu, emzirme ödeneğinden yararlanamayacak.
Aylık bağlama oranı
Kanuna göre, 50 yaşını doldurmuş ancak erken yaşlandığı tespit edilmiş sigortalıların diğer koşulları sağlamaları halinde yaşlılık aylığından yararlanabilmelerini olanak sağlayan yaş sınırı, 50'den 55'e çıkartılacak.
Aylık bağlama oranı, sigortalının malullük, yaşlılık ve ölüm sigortalarına tabi geçen toplam prim ödeme gün sayısının, her 360 günü için yüzde 2 olarak uygulanacak.
Bu hesaplamada 360 günden eksik süreler orantılı olarak dikkate alınacak, ancak aylık bağlama oranı, yüzde 90'ı geçemeyecek.
Tarımsal faaliyette bulunanlar hariç, yeniden çalışmaya başlayan kişilerin yaşlılık aylıkları kesilecek.
Bu kişilerden prime esas kazançları üzerinden kısa ve uzun vadeli sigorta kolu primi ile genel sağlık sigortası primi alınacak.
İşten ayrılan veya işyerini kapatarak yaşlılık aylığı talep eden kişilere, yaşlılık aylığı yeniden hesaplanarak ödenecek.
BAĞ-KUR'lu, yaşlılık aylığı kesilmeden yüzde 15 oranında sosyal güvenlik destek primi ödeyerek çalışabilecek.
Kesilecek olan bu tutar, ocak ayında ödenen en yüksek yaşlılık aylığından alınacak sosyal güvenlik destek priminden fazla olamayacak.
Bu kişilerden kısa vadeli sigorta kolları primi alınmayacak. Ölüm aylığından yararlanabilmek için en az 1800 gün malullük, yaşlılık ve ölüm sigortaları primi ödeme şartı aranacak.
Fiili hizmet zammı kaldırıldı
Komisyonda kabul edilen maddeye göre, gazeteci ve milletvekillerinin de aralarında bulunduğu bazı iş kollarında, kamuoyunda "Yıpranma payı" olarak bilinen fiili hizmet zammı kaldırılacak.
Gazeteciler, milletvekilleri, PTT dağıtıcıları, İnfaz Koruma Memurları, Tarım Bakanlığı Zirai Mücadele ve Karantina Teşkilatı ile Veteriner Teşkilatında görev yapanlar, Devlet Tiyatrosu Sanatçıları, Havayollarındaki Uçucu Personel, Lokomotif Makinistleri, Gemi Adamları, Cumhurbaşkanlığı Senfoni Orkestrası üyeleri de fiili hizmet zammından yararlanamayacak.
Bu kişiler için kanunun yürürlüğe girdiği tarihe kadar kazandıkları süreler emeklilik yaşından düşecek.
Tasarıya göre, TSK, emniyet ve MİT mensupları ile dalgıçlar, radyoaktif maddelerle yapılan işlerde çalışanlar, asit üretimi yapılan yerlerde, demir ve çelik fabrikalarında ve kurşun izabe fırınlarında çalışanlara bir yılda 90 gün fiili hizmet zammı verilecek.
Kurşun ve arsenik işleri, cam fabrikaları, çimento fabrikaları, kok fabrikaları ve termik santralleri, alüminyum fabrikaları, döküm fabrikaları ile itfaiye ve yangın söndürme işlerinde çalışanlara ise 60 günlük fiili hizmet zammı verilecek.
Fiili hizmet zammından yararlanmak için belirtilen iş kollarında en az 10 yıl (3600 gün) çalışma koşulu aranacak.
Yer altında çalışanlarda ise bu süre 5 yıl (1800 gün) olacak. Yer altında çalışanlar hariç, fiili hizmet zammı almaya hak kazananların süreleri, 3 yılı geçmemek üzere emeklilik yaş hadlerinden indirilecek.
Özel hastaneler ilave ücret talep edebilecek
TBMM Plan ve Bütçe Komisyonu'nda kabul edilen, Sosyal Sigortalar ve Genel Sağlık Sigortası Yasası'nda değişiklik öngören tasarıya göre, özel hastaneler; sigortalı ve bakmakla yükümlü olduğu kişilerden, sundukları sağlık hizmetinin yüzde 20'sine kadar ilave ücret talep edebilecek.
Tasarıya göre, SSK ve BAĞ-KUR'luların yanı sıra, kanunun yürürlüğe girdiği tarihten sonra devlet memuru olanlar; aile içindeki gelirin kişi başına düşen aylık tutarı, asgari ücretin üçte birinden az olan vatandaşlar; dünya, olimpiyat ve Avrupa şampiyonluğu kazanmış sporcular ile bunların aileleri de genel sağlık sigortalısı olacak.
18 yaşını doldurmayanlar ile 45 yaşından büyük olan sigortalılardan ortodontik diş tedavilerinde, yüzde 50 oranında katılım payı alınacak. 18-45 yaş arasındaki sigortalı ve bakmakla yükümlü oldukları kişiler, bu masrafları kendisi karşılayacak.
Ayakta tedavide hekim ve diş hekimi muayenesinde 2 YTL katılım payı alınacak. Katılım payı, ortez, protez, iyileştirme araç ve gereçleri ile ayakta tedavide sağlanan ilaçlarda, gereksiz kullanımı azaltmak amacıyla prime esas kazanç, gelir ve aylıkların tutarı gibi ölçütler dikkate alınarak, yüzde 10 ile yüzde 20 arasında olacak.
Alınan katılım payı, hizmetin alındığı tarihteki asgari ücretin de yüzde 75'ini geçemeyecek. 30 günlük prim ve prime ilişkin borcu bulunan BAĞ-KUR'lular, genel sağlık hizmetlerinden yararlanamayacak. SSK kapsamında çalışanlar, zorunlu sigortalılığının sona erdiği tarihten itibaren 10 gün süreyle genel sağlık sigortasından yararlanabilecek.
Hastaneler sınıflandıracak
Sağlık Hizmetleri Fiyatlandırma Komisyonu; tıp eğitimini, hizmet basamağını, altyapı ve kaynak kullanımı ile maliyet unsurlarını dikkate alarak, sağlık hizmeti sunucularını fiyatlandırmaya esas olmak üzere ayrı ayrı sınıflandırabilecek.
Komisyon, finansmanı sağlanan sağlık hizmetlerinin kurumca ödenecek bedellerini; sağlık hizmetinin sunulduğu il ve basamak, devletin doğrudan veya dolaylı olarak sağladığı sübvansiyonlar, maliyet-etkinlik ölçütleri, genel sağlık sigortası bütçesi gibi kriterleri dikkate alarak, her sınıf için tek tek veya gruplandırarak belirlemeye yetkili olacak.
Kamu ve vakıf üniversitesi hastaneleri dışındaki sözleşmeli sağlık sunucuları, sigortalı ve bakmakla yükümlü olduğu kişilerden, bulundukları sınıf için Sağlık Hizmetleri Fiyatlandırma Komisyonu'nca belirlenen sağlık hizmetleri bedelinin yüzde 20'sine kadar ilave ücret talep edebilecek.
Öğretim üyesi ücreti
Sözleşmeli kamu idaresi ve vakıf üniversiteleri hastaneleri; otelcilik hizmeti, öğretim üyeleri tarafından sunulan sağlık hizmeti ve istisnai sağlık hizmetleri için genel sağlık sigortalısı ve bakmakla yükümlü olduğu kişilerden ilave ücret isteyebilecek.
Özel hastaneler, kurumca belirlenmiş standartların üstündeki talepleri karşılayan otelcilik hizmetleri ile hayati öneme sahip olmayan istisnai sağlık hizmetleri için genel sağlık sigortalısı ve bakmakla yükümlü olduğu kişilerden, Sağlık Hizmetleri Fiyatlandırma Komisyonu'nca belirlenen hizmet fiyatlarının 3 katını geçmemek üzere ilave ücret alabilecek.
Olağanüstü hal bölgesinde görevli milli istihbarat ve kolluk kuvvetleri personeli ve milletvekilleri ile yakınları, genel sağlık sigortası kapsamı dışında olacak.
Prime esas kazançlar
SSK'larda prime esas kazançların hesabında hak edilen ücret, prim, ikramiye özel sağlık ve bireysel emekliliğe ödenen tutarlar gibi kazançların brüt toplamı esas alınacak. Ölüm, doğum ve evlenme yardımları, görev yollukları, kıdem tazminatı, aylık toplamı asgari ücretin yüzde 30'unu geçmeyen özel sağlık sigortası ve bireysel emeklilik katkı payları, prime esas kazanca tabi tutulmayacak.
Ay içerisinde 30 günden az prim ödeme gün sayılarına ait eksik günlerin genel sağlık sigortası primi, eksik çalışma süreleri dikkate alınarak hesaplanacak.
BAĞ-KUR'da ise sigortalı aynı zamanda işverense, beyan edeceği aylık kazanç, çalıştırdığı sigortalının kazancının en yükseğinden az olamayacak. Beyanda bulunmayan sigortalının primleri, asgari aylık prime esas kazanç üzerinden hesap edilecek.
Beyanda bulunmayan veya beyan ettiği kazancın çalıştırdığı sigortalının 30 günlük prime esas kazancından düşük olduğu tespit edilen sigortalıların aylık prime esas kazançları, tespit edilen düzeye çıkartılarak. Beyan edilen kazançla arasındaki farkın primine, gecikme cezası ve gecikme zammı uygulanarak tahsil edilecek.
Devlet memurlarında prime esas kazancın hesabında aylık gösterge ve ek göstergeler üzerinden ödenen aylık tutarlar, memuriyet taban aylık ve kıdem aylık tutarları, hizmet, makam, temsil ve görev tazminatları gibi unsurlar esas alınacak.
Devlet memurlarına bağlanan veya bağlanacak vazife malullüğü aylıkları ile bunların hak sahiplerine bağlanacak ölüm aylıklarının karşılığı olmak üzere, kurumların bütçelerinden yüzde 20 oranında ek karşılık primi alınacak. Kurumlar tarafından ödenecek bu prim, Maliye Bakanlığı bütçesinden karşılanacak.
1999 tarihinden kanunun yürürlüğe girdiği tarihe kadar ilk defa sigortalı sayılan BAĞ-KUR'lular ile devlet memurlarında kadınlarda 58, erkeklerde 60 yaşını doldurma, 25 yıl tam sigorta primi ödeme veya 61 yaşını doldurması ve en az 15 tam yıl malullük, yaşlılık ve ölüm sigortaları primi ödenmesi şartıyla kısmi yaşlılık aylığından yararlanabilecek.
Genel sağlık sigortası primleri
Çalışanlardan alınacak genel sağlık sigortası primlerine kademe getiren tasarıya göre, aile içindeki gelirin kişi başına düşen aylık tutarı, brüt asgari ücretin üçte birinden az olanların (202.80 YTL) primleri, devlet tarafından ödenecek. Bu tutar, her bir kişi için mevcut asgari ücrete göre 18.25 YTL olacak.
Geliri, brüt asgari ücretin üçte biri ile asgari ücretin tamamına (202.80-608.40 YTL) kadar olanların ödeyeceği destek primi ise 24.34 YTL olacak.
Asgari ücret ile asgari ücretin 2 katına kadar gelire sahip olanlar, (608.40-1216.80 YTL arasında) 73.01 YTL prim ödeyecek.
Geliri asgari ücretin 2 katından fazla olanların ödeyeceği primi ise 146.02 YTL olacak. Bununla ilgili usul ve esaslar, SGK tarafından çıkartılacak yönetmelikle düzenlenecek.
Hiçbir geliri bulunmayanlar, geçici köy korucuları ile dünya, Avrupa ve olimpiyat şampiyonu olanlar ile bakmakla yükümlü olduğu kişiler, genel sağlık hizmetlerinden ücretsiz yararlanabilecek.
Genel sağlık sigortası primi, kısa ve uzun vadeli sigorta kollarına tabi olanlar için prime esas kazancın yüzde 12.5'i kadar olacak. Bu primin yüzde 5'i sigortalı, yüzde 7.5'i ise işveren hissesinden oluşacak.
Tarımsal faaliyette bulunanların prim borçları, sattıkları tarımsal ürün bedellerinden borç tutarını geçmemek kaydıyla yüzde 1 ile yüzde 5 oranları arasında kesinti yapılmak suretiyle tahsil etmeye, SGK yetkili olacak.
Zorunlu sigorta kapsamında bulunmayanlar, kısmi zamanlı çalışanlar ve sosyal güvenlik sözleşmesi imzalanmamış ülkelerde çalışan Türk vatandaşları, isteğe bağlı sigortalı olabilecek. Kısmi zamanlı çalışan kişiler, ay içinde kalan günlerini isteğe bağlı olarak doldurabilecek. Çalıştığı günlerin primi kazancı üzerinden, kalan primlerini de kendi belirleyeceği kazanç üzerinden verecek.
Asgari işçilik tespit komisyonu
Asgari işçilik oranlarının saptanması ve asgari işçilikle ilgili itirazların incelenerek karara bağlanması amacıyla SGK bünyesinde, kurum teknik elemanlarından 4, işçi ve işveren konfederasyonlarından 2, TOBB'dan 1 üyeden oluşan, Asgari İşçilik Tespit Komisyonu kurulacak.
Asgari işçilik incelemesi sonucu gecikme cezası ve gecikme zammı ile birlikte hesaplanacak sigorta primi ile uygulanacak idari para cezalarında, işverenle uzlaşma yapılabilecek. Uzlaşılan prim ve uygulanacak idari para cezaları, uzlaşma tutanağının düzenlendiği tarihten itibaren bir ay içinde ödenecek.
Uzlaşılan tutarların süresi içinde tam olarak ödenmesi halinde işveren, uzlaşılan idari para cezası tutarı için ayrıca peşin ödeme indiriminden yararlanamayacak.
Sağlık hizmetleri geri ödemesi
Sigortalıların gelir, aylık ve ödenekler, prim ve nafaka borçları dışında haciz edilemeyecek. Kurumun prim ve diğer alacaklarda zaman aşımı süresi, 10 yıl olacak.
Sağlık hizmeti sunucularına, tahakkuk etmiş alacaklarının yüzde 70 ile yüzde 85'i arasındaki tutar, faturaların teslim tarihinden itibaren en geç 45 gün içinde, alacaklarından kesilmek üzere avans olarak verilecek. 90 gün içinde de fatura ve belgelerin incelenmesi tamamlanarak geri kalan tutar ödenecek.
Prime ilişkin belgeler ile iş yeri kayıtlarını Sosyal Güvenlik Kurumu'na vermeyen kurum ve kuruluşlara çeşitli idari para cezası kesilecek.
Kurumca yapılacak incelemelerde, sağlık hizmeti sunulmadığı halde bunu fatura eden, belirlenen tavanın üzerinde ilave ücret aldığı tespit edilen sağlık hizmet sunucuları hakkında genel hükümlere göre takip yapılacak ve bu kuruluşlarla yapılan sözleşmeler fesh edilebilecek.
Disiplin cezası alan memurlar
Personel mevzuatına göre almış oldukları disiplin cezası sonucu 23 Nisan 1999 tarihi ile 14 Şubat 2005 tarihleri arasında memuriyetleri sona eren ancak 22 Haziran 2006 tarihinde çıkan afla yeniden memuriyete dönen kişiler, geçmişe dönük borçlanabilecek.
Bu kişiler, kanunun yürürlüğe girdiği tarihinden itibaren 6 ay içerisinde kuruma müracaat etmeleri halinde, görevlerinden ayrıldıkları tarih ile göreve başladıkları tarih arasındaki primlerini ödeme imkanına sahip olacak. Bundan doğacak borç tutarının tamamı, borcun tebliğ edildiği tarihten itibaren 2 yıl içinde eşit taksitle veya bir defada ödenebilecek.
Doğuştan özürlü olan devlet memurları, 15 yıllık hizmetlerinin ardından istemeleri halinde emekli olabilecek.
Sandıklara yeni düzenleme
Banka, sigorta ve reasürans şirketleri, ticaret odaları, sanayi odaları, borsalar veya bunların teşkil ettikleri birliklerin personeli için kurulmuş bulunan sandıkların iştirakçileri ile aylık veya gelir bağlanmış olanlar ile bunların hak sahipleri, herhangi bir işleme gerek kalmaksızın kanunun yürürlüğe girdiği tarihten itibaren 3 yıl içinde Sosyal Güvenlik Kurumu'na devredilecek ve bu sandıklardan yararlanan kişiler kanun kapsamına alınacak.
Sosyal Güvenlik Kurumu, Maliye Bakanlığı, Hazine Müsteşarlığı, Devlet Planlama Teşkilatı Müsteşarlığı, BDDK, TMSF sandı ve banka temsilcilerinden oluşan bir komisyon kurulacak.
Komisyon, her bir sandık için sandıktan ayrılan iştirakçiler de dahil olmak üzere, devir tarihi itibarıyla devredilen kişilerle ilgili olarak, sandıkların bu kanun kapsamındaki sigorta kolları itibariyle gelir ve giderleri dikkate alınarak, yükümlülüğünün peşin değeri hesaplanacak.
Peşin değerin aktüeryal hesabında kullanılacak teknik faiz oranı yüzde 9.8 olacak.
Devir işlemi tamamlanıncaya kadar, sandık iştirakçileri, sandıktan aylık ve gelir alanlar ile bunların hak sahiplerinin sağlık ve sosyal sigorta yardımlarının sağlanması ile primlerinin tahsil edilmesine, ilgili sandık mevzuat hükümlerine göre devam edilecek.
Sandık iştirakçileri ile aylık veya gelir bağlanmış olanlar ve bunların hak sahiplerinin Sosyal Güvenlik Kurumuna devrinden sonra bu kişilerin tabi oldukları vakıf senedinde bulunmasına rağmen karşılanmayan diğer sosyal hakları ve ödemeleri, sandıklar ve sandık iştirakçilerini istihdam eden kuruluşlarca karşılanması sürdürülecek.
2048'de emeklilik yaşı 65'de eşitlenecek
Kanunun yürürlüğe girdiği tarihten sonra işe girenlerde emeklilikte kademeli yaş şartı aranacak.
Buna göre emeklilikte;
1 Ocak 2036 ile 31 Aralık 2037 tarihleri arasında kadınlarda 59, erkeklerde 61,
1 Ocak 2038 ile 31 Aralık 2039 tarihleri arasında kadın için 60, erkek için 62,
1 Ocak 2040 ile 31 Aralık 2041 tarihleri arasında kadınlarda 61, erkeklerde 63,
1 Ocak 2042 ile 31 Aralık 2043 tarihleri arasında kadınlarda 62, erkeklerde 64,
1 Ocak 2044 ile 31 Aralık 2045 tarihleri arasında kadınlarda 63, erkeklerde 65,
1 Ocak 2046 ile 31 Aralık 2047 tarihleri arasında kadınlarda 64, erkeklerde 65 yaş olarak uygulanacak.
Kadın ve erkeklerde 2048 yılından sonra emeklilik yaşı 65'de eşitlenecek. Kanunun yürürlüğe girdiği tarihte işe giren sigortalının emekli olması için aranan 7000 prim ödeme gün sayısı, her yıl 100 gün artırılacak. Bu süre, 2028 yılında 9000'e ulaşacak. İlk defa 2028 yılında işe girecek olan bir sigortalının emekliliğinde 9000 gün prim ödeme şartı aranacak.
Kayıtdışı ile mücadele
Tasarıda, kayıtdışı istihdamı önlemek için de düzenleme yapıldı. İşletmenin büyüklüğü, işçi sayısı gibi kriterler dikkate alınarak işveren, işçinin ücret, prim, ikramiye gibi tüm ödemelerini özel olarak banka hesabına yatıracak. Banka aracılığı ile ödenmeyen ücret, prim, ikramiye ve bu nitelikteki her çeşit istihkakları gider olarak indirilemeyecek.
Hiçbir sosyal güvenlik güvencesi olmayan kişilere verilen yeşil kart, kanunun yürürlüğe girdiği tarihten 2 yıl sonra kaldırılacak. Bu kişiler genel sağlık sigortası kapsamına alınacak.
Yabancı ülkelerde Türk kültürüne hizmet eden Türk asıllı ve yabancı uyruklu öğretmen veya din görevlilerine; asgari 15 yıl hizmeti bulunma şartıyla sosyal yardımda bulunulacak.
Bu kişilere yapılacak sosyal yardımların aylık tutarı, her yıl Dışişleri Bakanlığı, Maliye Bakanlığı, Milli Eğitim Bakanlığı, Diyanet İşleri Başkanlığı ve SGK tarafından belirlenecek.
Bu kişilere yeşil kart verilecek ve sağlık kuruluşlarındaki tedavi ve ilaç giderleri, devlet tarafından karşılanacak.
İşsiz kalanların primleri
Komisyonda, yürürlüğü ertelenen Sosyal Sigortalar ve Genel Sağlık Sigortası Kanunda, İşsizlik Sigortası Kanunu uyarınca işsiz kalanlarla ilgili düzenleme tasarıdan çıkartıldı.
Çıkartılan maddeye göre, İşsizlik Kanunu gereğince işsizlik ödeneği ve ilgili kanunları gereğince kısa çalışma ödeneğinden yararlandırılan kişiler, sigortalı sayılıyordu. Bu kişilerin işsizlik aylığı aldığı süre içindeki uzun vadeli sigorta primlerinin İşsizlik Sigortası Fonu'ndan karşılanması öngörülüyordu.
Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanı Faruk Çelik, işsizlik sigortasından yararlananların sağlık hizmetlerinden yararlanma süresine ilişkin çalışmalarının devam ettiğini, bu sürenin gerekirse Genel Kurul aşamasında değiştirebileceğini söyledi.
Çelik, kayıtdışı istihdamın önlenmesine yönelik getirilen düzenlemede, CHP Trabzon Milletvekili Akif Hamzaçebi'nin uygulanacak müeyyidelerle ilgili itirazı üzerine de "Cezalar caydırıcı olmalı. Bu düzenleme tüm kurumların mutabakatıyla konuldu. Ağır olduğu söyleniyor. Müeyyideye gelince 'hayır' sonra sorun yaşanınca 'nerede bakanlık, devlet' diyorsunuz. Devlette kural hakim olacaksa, işveren işverenliğini, işçi işçiliğini, siyasetçi de siyasetçiliğini bilecek" dedi.
CHP'li Hamzaçebi ise işçilerin gelirlerini bankaya yatırmayan işverenlere uygulanacak müeyyidenin ağır olduğunu ifade ederek, "Siz makineli tüfek ile kuş avlıyorsunuz. Ben size sapanı tavsiye ediyorum" dedi.
DSP İzmir Milletvekili Harun Öztürk'ün, "milletvekillerinin ölümü halinde veya seçim döneminde aldıkları 3 aylık maaşın hak edilmeyen bölümün iadesi"ne ilişkin önergesi kabul edilmedi.
